KADINLARIN VE LGBTİ+’LARIN SOKAK MÜCADELESİ VE İSTANBUL SÖZLEŞMESİ
Raporu indirmek için tıklayınız
Sunuş
Bu rapor, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dayanışma Ağı’nın (AĞ-DA), “Türkiye’nin İstanbul
Sözleşmesi’nden Çekilme Kararına Karşı Toplumsal Cinsiyet Temelli İnsan Hakları Mücadelesini Güçlendirmek” başlığı altında düzenlediği bir dizi etkinlik kapsamında 25-26 Eylül 2021 tarihlerinde gerçekleştirilen “Kadınların ve LGBTİ+’ların Sokak Mücadelesi ve İstanbul Sözleşmesi” başlıklı atölyedeki tartışmaları ve önerileri ele almaktadır. Atölye kapsamında düzenlenen oturumlara LGBTİ+ ve feminist hareketler alanından aktivistler, hukukçular ve siyasetçiler katılmıştır. AĞ-DA’nın düzenlediği etkinlikler serisi, Civil Rights Defenders ve Humboldt Üniversitesi Center for Comparative for Democracy’nin desteğiyle gerçekleştirilmiştir.
Çerçeve
1987’deki Dayağa Karşı Yürüyüş’ten 2021’deki İstanbul Sözleşmesi eylemlerine ve Onur Yürüyüşü’ne, kadınların ve LGBTİ+’ların eşitlik ve özgürlük mücadelesinde sokak çok önemli bir yer tuttu. Ne eve ne gettolara kapatılmayı kabul etmeyen kadınlar ve lubunyalar, kamusal alanda görünür oldukları ve hak taleplerini yüksek sesle dile getirdikleri sokaklarda sürekli yasaklar ve polis şiddetiyle karşılaştı.
Son yıllarda yükselen otoriterleşme, toplumsal cinsiyet eşitliği karşıtı siyasetleri şiddetlendirdi. Bir yanda LGBTİ+ aktivizminin Gezi Direnişi’nden Boğaziçi Eylemlerine sokaklarda ve muhalif siyaset alanındaki yükselen görünürlüğü ve etkisi, diğer yanda feminist hareketin gün be gün artan toplumsal meşruiyeti ve mücadele azmi karşısında iktidar, sistemli biçimde feministleri ve LGBTİ+’ları suçlulaştırmaya çalışıyor. İşte bu ortamda kadınların ve lubunyaların sokak eylemlerine yönelik baskılar ve yasaklamalar yoğunlaştı. Öyle ki İstanbul Sözleşmesi’ni savunmak için düzenlenen eylemler ve basın
açıklamaları pek çok ilde engellemelerle ve cezalarla karşılaştı. Polis, 8 Mart Eylemlerine gökkuşağı bayraklarının girmesini keyfi biçimde yasaklamaya çalıştı. Onur Yürüyüşlerinde insanlar sırf üzerlerinde gökkuşağı simgeleri taşıdıkları için gözaltına alındı.
Biz de atölyemizde bu gelişmeleri ve sokaklarda ve daha geniş anlamıyla kamusal alanda mücadele stratejilerini tartıştık. Kadınlara ve LGBTİ+’lara yönelik toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı ihlallerini, İstanbul Sözleşmesi için yapılan eylemlere odaklanarak ele aldık.