3. Dönem: Toplumsal Cinsiyet Odaklı İletişim ve Medya | Hatice Çoban Keneş & Sevcan Tiftik & Uğur Çiftçi

Bu seminerde, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yol açan dil ve söylem arasındaki ilişkiyi anlatmak; iletişimle ilgili tüm pratiklerde, sosyal medyada, edebiyatta ve popüler kültür ürünlerinde, gündelik hayatta eril, fobik, cinsiyetçi, ayrımcı, ırkçı dilsel ve söylemsel stratejileri örneklerle göstermek; bu dile karşı toplumsal cinsiyet odaklı iletişimin nasıl mümkün olabileceğini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu amaçla medyada dili tanımaya, dilin cinsiyetçi kullanımlarını göstermeye; toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yol açan dile ve söyleme karşı toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle üretilen dili ve söylemi tanımlamaya rehberlik eden örnekler katılımcılarla birlikte analiz edilecektir. Seminer kapsamında; Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Odaklı Medya, İletişim ve Şiddeti Anlatmak: Ne yapmamalı? Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Odaklı Medya, İletişim ve Şiddeti Anlatmak: Ne Yapmalı? Soruları eşliğinde katılımcılarla etkileşimli olarak toplumsal cinsiyet eşitsizliğini yaratan dilin ve söylemin hangi stratejilerle üretildiğini görünürleştirmek; toplumsal cinsiyet eşitsizliğine karşı nasıl bir dil ve strateji üretmek gerektiğine dair farkındalık yaratmak ve toplumsal cinsiyet odaklı dil kullanımını yaygınlaştırmak amaçlanmaktadır.

Seminer kapsamında dilin ve söylemin toplumsal cinsiyet eşitsizliğine nasıl aracılık ettiği, güncel örnekler üzerinden görünür kılınacaktır. Toplumsal cinsiyet odaklı iletişim çerçevesinde ne yapılması ve ne yapılmaması gerektiğine dair güncel haberlerden, kampanyalardan, afişlerden, sosyal medyadan pek çok yazılı, işitsel ve görsel metin üzerinden katılımcılarla interaktif bir seminer yürütülecektir. Eleştirel iletişim çalışmaları çerçevesinde

toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin dilsel ve söylemsel stratejiler aracılığında nasıl kurulduğuna dair teorik bir tartışma yürütüldükten sonra seminer, ağırlıklı olarak katılımcıların; “Toplumsal Cinsiyet Odaklı İletişim ve Şiddeti Anlatmak: Ne Yapmamalı?” sorusuna cevaben yazılı, işitsel ve görsel metinler üzerinden cinsiyetçi, homofobik, eril ve genel olarak dışlayıcı dilsel ve söylemsel stratejilerin neler olduğunu görmelerine yönelik interaktif olarak sorunu görmeleri ve tartışmaları sağlanacaktır. İkinci olarak; “Toplumsal Cinsiyet Odaklı İletişim ve Şiddeti Anlatmak: Ne Yapmalı?” sorusu bağlamında yazılı, işitsel ve görsel metinler üzerinden toplumsal cinsiyet odaklı dilin ve söylemin eşitlikçi, iyi örnekleri üzerinden bir tartışma yürütülecektir.

Tanıtım Videosu: https://vimeo.com/manage/videos/780676390/privacy

1. Seminer: 12 Aralık

Seminerin ilk dersinde dil, söylem ve toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkiye dair katılımcılarla etkileşimli olarak teorik bir tartışma yürütülecektir.

Temel Okumalar:

• Çelenk S. 2010, Ayrımcılık ve Medya, İçinde Televizyon Haberciliğinde Etik, 211-218. http://ilefarsiv.com/etik/wp-content/uploads/sevilay-celenk-ayrimcilik-ve-medya.pdf
• İnceoğlu, Y. (2013). Tartışmalı Bir Kavram: Nefret Söylemi. içinde Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar, M. Çınar (Ed.), İstanbul Hrant Dink Vakfı Yayınları.(2013) s.75-92.
• van Dijk, T. A. (2003). “Söylem ve ideoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım.” Söylem ve ideoloji: Mitoloji, Din, ideoloji. B. Çoban ve Z. Özarslan (der.) içinde. İstanbul: Su Yay. 14-112.
• Kaos GL (2020). LGBTİ+ Hakları Alanında Çeviri Sözlüğü. https://kaosgldernegi.org/images/library/cevirisozlugu2020.pdf

Yan Okumalar:

• Akgül, E. (2021, Nisan 23). Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik. Feminist Bellek. https://feministbellek.org/toplumsal-cinsiyet-odakli-habercilik/
• Alankuş S. (2013) ““Başka” bir Habercilik Anlayışı ve Hak Odaklı Habercilik”, içinde Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar içinde (s. 75-92). İstanbul Hrant Dink Vakfı Yayınlar
• Butler, Judith (2009). “Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri”. Cogito. Sayı 58/Bahar. s. 73-93.
• Butler, Judith (2014). Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. (Çev. Başak Ertür). İstanbul: Metis Yayınları.
• Çoban Keneş H. (2014). Yeni Irkçı Söylemlerin Eklemli Niteliği ve Medyanın İşlevi. SBF Dergisi, 69(2), 407-433.
• Doğanay Ü. ve Çoban Keneş H. (2016). Haber Okumaları, Bölüm adı: (Hak Temelli Bakış Açısının Yokluğu ve Ayrımcı Söylemler Açısından Gazete Haberlerinde Mülteci Kadınlar). İletişim Yayınevi.
• Köker E.ve Doğanay Ü.,(2010), Irkçı değilim ama… Yazılı Basında Irkçı-Ayrımcı Söylemler, Ankara: İHOP yay
• Tahaoğlu, Ç. ve Akgül, E. (2018, Haziran). Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Yardımcı, Sibel (2014). Queer veya Yöntemde Devrim. Kaos Queer+. Ankara: Ayrıntı Basımevi.

1. Seminer: 15 Aralık

Metinde yer alan yanlış(!) ifadeleri seçiniz.

“8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde adam akıllı bir ilan ortaya çıkarmak için, işini adam gibi yapan bayanlar olarak haftalardır çalışıyoruz. İnsanoğlunun tarih boyunca kendi elleriyle yarattığı ve aslında erkekliğe sığmayan toplumsal cinsiyet eşitsizliği üzerine kafa yoruyoruz. Tam bu işin adamı dediğimiz arkadaşlarımız başta olmak üzere pek çok kişiyle görüştük.

Sonra düşündük ki, adam olana bir söz yeter:

Kafamızdaki kalıplar kullandığımız kelimelerle kendini ele verir.

Bugün , cinsiyet eşitliğini sağlamaya sözlerinle başla!”

(Koç Holding “Ülkem İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekliyorum” projesi kapsamında ve 8 Mart (2016) Dünya Kadınlar Günü için hazırladığı bir afiş.)